ناآشنای دور، سلام.

یک سال و سیزده روز پیش، برای روزهای از گَرد ِ راه نرسیده ی پانزده‌سالگی ام، این‌گونه نوشتم:

« می‌دونیم اگه دست همو بگیریم می‌تونیم بقیه‌ی مسیرو با چشمای بسته طی کنیم. گیجیم ولی چشمامون لبخند می‌زنه. حفره‌ی خالیِ توی قلبامون که یه روزی جای انتظارِ پونزده‌ ساله‌مون بوده، داره پر می‌شه از نور. راه سختیه؛ سخت و غریب، ترسناک، سنگین. اطمینان با چشمای بسته سخته. ولی دستای همو داریم.

کاش سال بعد بنویسم: هزار بار گم شدیم، هزار بار پیدا شدیم. حالا چشمامونو باز کردیم، و هنوز لبخند رو لبامونه. »

الآن که برای تو می‌نویسم، درست 13 روز می‌شود که شانزده سالگی‌ام را زندگی می‌کنم (و امیدوارم تو از تفاوت میان "شانزده سال داشتن" و "شانزده سالگی را زیستن" به خوبی آگاه باشی). می‌خواهم برای تو از یک غروب ِ خیلی معمولی از غروب‌های شانزده‌ سالگی‌ام بگویم، که سایت را رفرش کردم و بنگ؛ آن غروب دیگر هیچ‌جوره معمولی به نظر نمی‌آمد. خبر قبولی‌ام در همان مدرسه‌ای را دیدم که زندگی‌اش کرده بودم؛ سال‌ها، در رویا و در واقعیت. زمستان و بهار و تابستان و پاییز، و آخ از پاییز. و آخ از روزهایی که آسمان خاکستری بود و باران می‌بارید و من آن‌جا نبودم، و بعضی روزها که با سر زمین می‌خوردم و دنیا تاریک بود و انگار قرار نبود هرگز آن‌جا باشم.

بیشتر از این بزرگ جلوه‌اش نمی‌دهم، با این‌که چندان کوچک نبود. من پذیرفته شده بودم؛ درست همان وقتی که به تازگی آموختم از آرزوهای قدیمی باید دل کند گاه‌گداری. آن‌جا که آن غروب ایستاده بودم، نقطه ی آغاز مسیری بود که چهار سال، با تمام جزئیات، آرزو کرده بودم‌اش. اما یک چیزی این وسط درست نبود. یک چیزی کم بود، یک چیزی جور در نمی‌آمد. من یاد گرفته بودم چیزهای عزیز را، تاریخ انقضایشان که تمام شد، پشت سر بگذارم؛ اما فکر نمی‌کردم رویای عزیزی که پشت سر جا گذاشته بودم جایی در آینده به انتظار من نشسته باشد.

اما از من بشنو -از کسی که هم‌الآن، مجموعه ای از ناهمگون ترین احساسات دنیاست: ترس و تردید و شعف. از کسی که حالا، با گذشت یک روز از آن غروب، آهنگ‌های قدیمی را، بی هیچ ترسی از هجوم دل‌تنگی، گوش می‌کند و خاطرات‌ قدیمی را، با لبخندی به پهنای صورت و با چشمان نیمه‌بسته از شدت لبخند، مرور. به من نگاه کن و به حسرت‌هایی که مسبب دل‌تنگی بودند و حالا فرصت‌هایی هستند مستحق بال و پر گرفتن، تا اوج رفتن؛ و از من بشنو که همان دَم ِ آسوده، به تمام سختی‌های یک ساله می‌ارزد. می‌ارزد. همین لبخند عمیق ِ کسی که بعد از این‌همه بی‌اعتمادی، دوباره خودش را باور کرده، می‌ارزد.

و حالا، بعد از یک سال و سیزده روز، من می‌نویسم: « هزار بار گم شدیم، هزار بار پیدا شدیم. حالا چشمامونو باز کردیم، و هنوز لبخند رو لبامونه. »

آن شبی که پانزده سالگی‌ام نفس‌های واپسین خود را فرو می‌برد و چراغِ خانۀ " آقای هم‌روشنا " از تنهایی شبانه‌ام می‌کاست و قلبم را گرم می‌کرد، دستم را به قلم بردم و با خودم قول و قرارهایی گذاشتم -همان‌ چیزی که آن‌ور‌آبی‌ ها بهش می‌گویند رزولوشن- باری کنار گذاشتن یا به‌دست آوردن عادات و رفتارهایی که گمان می‌بردم کنار گذاشتن‌ یا که به‌دست آوردن‌شان می‌تواند از منِ پانزده ساله آدم خوش‌مشرب تر، خوش‌اخلاق تر یا قابل‌تحمل تری بسازد و شانزده‌ سالگی‌ام را "خوش‌حال" تر رقم بزند.

اولین و مهم‌ترینش این بود که دیگر غمگین ننویسم. خیلی وقت بود که تمام پست‌هایم خاکستری بودند و بوی خستگی می‌دادند. می‌خواهم این فصل از زندگی‌ام فصل امید باشد، فصل رنگ. و این وبلاگ بوی خستگی می‌دهد. تا همین حالا هم اگر اینجا چیزی ننوشتم، دلیل‌اش همین بود.

شاید دیگر اینجا ننویسم. حس می‌کنم اینجا که می‌نویسم، انگار که نثرم بی‌اختیار غمگین می‌شود، و با اینکه دلتنگ ِ این نثر غمگین خواهم شد و بی‌اندازه دوستش داشته‌ام، اما حس می‌کنم کافی‌ست. وقتی برای خستگی نمانده.

شاید فصل جدیدم، نامه‌هایی باشند به آقای هم‌روشنا؛ با این‌که قانون نانوشته‌ای در منطقم اصرار دارد که نامه‌نویسی، ساده‌ترین راه فرار ِ از تلاش برای آفرینش یک بافت منسجم داستانی است، اما با تمام این اوصاف، سادگی و صمیمیت و راحتی‌اش را دوست دارم.

این بود. پاره ی کوچکی از سیزده شبانه روز، شانزده سالگی را زیستن.

قربانت، 

شایای پانزده ساله، با لبخند عمیق و چشمان نیمه‌بسته از شدت خوابالودگی. :))

می‌گم آرزو کردن محدودیت نداره. می‌تونم قد همه ی ستاره ها آرزو کنم؛ ولی اگه ستاره ها هم محدودن، همه‌اش مال تو. 

می‌گه مگه آدم به چندتاش می‌تونه فکر کنه؟ 

می‌گم به همه‌اش. و همه‌اش ممکنه یه چیز باشه گاهی. 

می‌گه: اون‌قدری که دنیا بچرخه تا برآورده شن. 

می‌گم: برآورده شدنش مهم نیست. من آرزو می‌کنم. و اگر قرار باشه اتفاق بیفته، دنیا خوب بلده چرخیدنو.

عزیز کوچک من؛ سلام.

هرگز برای تو آرزو نخواهم کرد که روزگارت بی درد بگذرد. نه تنها به این خاطر که زندگی بدون درد نمی شود، که چون درد ِ بی دردی، طعم شیرین روزهای خوب را هم از یاد تو خواهد برد. اما از میان همه، یکی را برای تو نمی خواهم و افسوس که روزگار ِ گذشتن ها و رفتن های پیوسته با ساز من نمی رقصد. عزیز کوچک من، کاش می شد هرگز ندانی "رفتن" چه قدر درد دارد. که تاریخ، با تمام بلندی اش، و جهان با تمام وسعتش، چه قدر برای آخرین خداحافظی، کوتاه و برای آخرین آغوش، کوچک است. شاید تا آخرین لحظه ی وداع، ندانی که بعضی فاصله ها تا ابد طول می کشند؛ صحبت می کنی، می خندی، دست تکان می دهی، اما معنی فاصله را درست همان لحظه ای می فهمی که در ِ خانه را می بندی و گلویت درد می گیرد. لحظه ای که فرودگاه را می بینی و این همه دلتنگی را. می بینی؟ آن جا به قلب آدم ها اضافه بار نمی زنند؛ که اگر قرار بود بار دلتنگی ِ آن یک ذره قلب را بریزند توی چمدان، تمام چمدان های دنیا هم کم بود. 

عزیز کوچک من! در را که ببندی، گلویت که درد بگیرد، فاصله را که باور کنی، معنی خیلی چیزها برایت تغییر می کند. در را که ببندی، بین تو و خانه، بین تو و رفیق، بین تو و وطن، یک متر و هزار سال فاصله است.

نمی دانم امروز که این ها را می خوانی، چند سال داری. مطمئنم که دیگر در کف دستم جا نخواهی گرفت، و مطمئنم که دندان های کوچکت به راحتی از پس له کردن برنج بر می آیند. اما تردید دارم که امروز، تازه تقسیم دو رقمی ها را یاد گرفته ای، یا اینکه از خانه ی من رفته ای و با کوچک ِ آمده ی خودت زندگی می کنی. 

اما می خواهم بدانی که هر چه قدر هم قدت بلند شده باشد، یا که دکتر، معمار، خلبان، فضانورد، ملوان، مهندس، حقوقدان، دانشمند یا هنرمند بزرگی شده باشی، هنوز هم عزیز کوچک منی. پس مدادرنگی هایت را بردار و زمین کوچکمان را نقاشی کن؛ سبز، زرد، قرمز، صورتی، آبی، نارنجی، حتی سیاه. دست هم سن و سال هایت را بگیر، از حماقت جاه طلبانه ی ما و اجداد ما عبور کن و به ریش خودخواهی غم انگیز ما بخند. همه ی پاسپورت ها و چمدان ها و فرودگاه ها و فاصله ها و خداحافظی های دنیا را توی کمد تشک های خانه ی مامان بزرگ - که می دانی به اندازه ی همه ی دنیا جا دارد - قایم کن. دست دوستان کوچکت را بگیر و بخند و بخوان و خط خطی های کج و معوج زمین کوچکمان را پاک کن. دنیای بی فاصله ات را بساز عزیز کوچک من! همین یک دانه درد را برای هیچ کس نخواه. کاری کن هیچ کس موقع بستن ِ در، گلویش درد نگیرد.

به مرزهای جهان ما بخند و به حماقت بی مرز ما؛ کاری کن بشود آدمی، وطنش را، مثل بنفشه ها، با خود ببرد هر کجا که خواست..

یک شب خوابیدم و صبح که بیدار شدم، تصمیم گرفته بودم استعاری نباشم!

و آن صبح ِ شنبه، من تمام دوستان ِ مسجّعم را از دست دادم.

و آن صبح ِ شنبه، من مثنوی ِ بلندبالایی را در خود به خاک سپردم.

و بعد از آن، تمام قافیه ها از من پر کشیدند.

شده ام مصداق عینی حرف آن فیلسوفی که -یادم نمانده که بود و- می گفت تو، فقط یک بار می توانی پایت را داخل رودخانه بگذاری چون دفعه ی بعدی که این کار را تکرار کنی، نه تو همان « تو » ی یک لحظه قبل هستی و نه رودخانه. چون رودخانه در جریان است و تو نیز.

حالا مطمئنم اگر همین لحظه خوبم، تضمینی نیست که یک لحظه ی دیگر هم خوب مانده باشم. رسمش همین شکلی ست؟

*عنوان از قیصر امین پور عزیز عزیزم است.

لحظه هایی که یکی از ما، بی مقدمه زیر آواز می زد و بقیه بی چون و چرا همراهی اش می کردند و چند لحظه ی بعد که با ورود معلم به خود می آمدیم، می فهمیدیم که همه در حال خواندن و رقصیدن بوده ایم. 

امضاء: 7/1، 8/1 و 9/1 . 

* قسمت هایی از متن که زیرشان نقطه چین دارند، حاوی تصاویر مناطق توصیف شده اند.* 

امروز، با تمام کلاس های طبقه سوم خداحافظی کردیم. حتی با اسکلت ِ نصفه و نیمه ی آزمایشگاه زیست. و چه کسی فکرش را می کرد من از همین الآن، این قدر دلتنگ این سایه ی خنک باشم..؟

گمانم نه همیشه، که هرگز آن طوری نمی شود که فکرش را می کنیم. و امان از این چرخه های ناتمام ِ دویدن ها و دورتر شدن ها!

من، فقط می ترسم. خب؟ فقط می ترسم. حالا که بعد از اینهمه بی تابی به یک تکه از این دنیا عادت کرده ام، دو دستی پس دادنش، و با چشمان ٍ بسته به استقبال ناشناخته ها رفتن، سخت است. و غمگین. و این، یگانه داستان ِ " صحنه ی یکتای هنرمندی ما" ست.

22 فوریه 1915؛ کافکا نوشت: « از هر حیث ناتوانم؛ و کاملا چنین هستم. »

« امروز حتی شهامت این را ندارم که خودم را سرزنش کنم. به میان این روز تهی فریاد کشیدم؛ پژواکش نفرت انگیز می شود. »

دارم کتاب « شدن » رو می خونم. اتوبیوگرافی زندگی میشل رابینسون/اوباما . برخلاف بیوگذافی ها و اتو بیوگرافی های دیگه، واقعا خسته کننده نیست برام. نثرشو، طرز نگاهشو، و روند بلوغ و تکاملش برام قشنگه. هنوز به دوره ی فعالیت مدنی-سیاسی ش نرسیدم، و همچنان هم اصلا از منظر سیاسی بهش نگاه نمی کنم. آرمان های کودکانه ش و روند ِ به پختگی رسیدن همه ی اون آرمان ها، روند ِ « من » شدنش، مسیری که طی می کنه برای پیدا کردن خودش و سبک زندگی ای که در عین کمال گرایی، واقع گرایانه هم هست؛ و تجربه ی زندگی با یک دخترسیاهپوست ِ جنوب ِ شیکاگو نشین، از از طبقه دوم خونه ای 80 متری توی ساوث شر شیکاگو با آرزوی پیانیست شدن، تا بانوی اول آمریکا بودن، همه شون برام جالبن؛ و گاهی حسادت بر انگیز.

و تاثیر گذار ترین قسمتش برای من، تا الآن، دوره ی نوجوانی ش بوده، از هشت سال تحصیل در مدرسه ای محلی تا رسیدن به ویتنی یانگ، یکی از بهترین دبیرستان های شیکاگو، توی نهمین سال تحصیلش، و چالش هایی که ورود به یک جامعه ی نیمه سفیدپوست در عنفوان نوجوانی براش ایجاد می کنه. وا ون مدرسه، که خدا می دونه من توی تمام رویاهام دنبالش می گشتم، با همه ی زرق و برقش، کارگاه های عکاسی و سفالگری و گروهای سرود و تئاتر و بچه هایی که هرکدوم به یکی از "خونه" ها اختصاص داده می شن تا واقعا حس کنن یه خونواده ن.

حس می کنم اون دختر، با همه ی تکاپوی بزرگ شدن، دقیقا توی همین سنی که من هستم با جامعه ای مواجه شده که آرزوی منه. و دقیقا از همین سن، مقدمات رقم زدن دورانی توی دستاش شکل گرفته که من همیشه توی رویاهام مجسمش می کردم. بعید می دونم این دوره از زندگی هیچکس توی هیچ جایی می تونست انقدر دقیق، حال ِ من باشه. و جمله هایی که می گه و منو تا ته دنیای توی سَرم دنبال خودش می کشونه:

" مثل دانش آموزان دبیرستان، در هر جای دیگری، من و دوستانم عاشق پرسه زدن بودیم. [...] شاد بودیم- شاد از آزادی مان،  شاد از باهم بودن مان، شاد از زرق و برق و زیبایی شهر وقتی که دیگر به مدرسه فکر هم نمی کردیم، ما بچه های شهری بودیم که پرسه زدن را یاد گرفته بودیم."

ولی خوشحالم، که تو می دونستی چی می خوای. حتی اگه ندونی کجا باید بری، می دونستی باید بری. تا وقتی که برسی.

و الحق که "شدن" ، اسم برازنده ایه براش.